Αυστηρότεροι όροι για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων

Λιγότερα και με αυστηρότερους όρους για δανειολήπτες και τράπεζες θα δίνονται στο εξής τα στεγαστικά δάνεια. Αν και από τα περίπου 35 δισ. ευρώ χορηγήσεις που σχεδιάζουν να δώσουν οι τράπεζες έως και το 2019 ένα μικρό μέρος αφορά στεγαστικά δάνεια, αυτή τη φορά είναι αποφασισμένες να αποφύγουν τα λάθη του παρελθόντος.

Η εποχή που κάποιος μπορούσε να πάρει ακόμα και το 100% της αξίας του ακινήτου που αγόραζε ανήκει στο παρελθόν, ενώ πλέον οι όποιες χορηγήσεις στεγαστικών δανείων θα δίνονται ύστερα από ενδελεχή έλεγχο των υποψήφιων δανειοληπτών και με το σταγονόμετρο.

Οι αλλαγές που αφορούν τη συγκεκριμένη κατηγορία δανείων δεν δυσκολεύουν τη ζωή μόνο εκείνων που θα ήθελαν να αποκτήσουν με δανεισμό ένα ακίνητο, αλλά και των τραπεζών οι οποίες, παρά το γεγονός ότι τα δάνεια αυτής της κατηγορίας είναι δάνεια με εξασφαλίσεις, θα έχουν περιορισμούς στο ποσό που θα δίνουν σε σχέση με την αξία του ακινήτου.

Οι υπάλληλοί τους θα πρέπει να είναι και πιστοποιημένοι στη χορήγηση στεγαστικών δανείων, ενώ θα υποχρεούνται να δώσουν στον δανειολήπτη τη δεσμευτική τους προσφορά για το δάνειο για μελέτη πριν από την τελική υπογραφή για ένα 10ήμερο, όπως και ένα σχέδιο της τελικής σύμβασης.

Ποια δάνεια αφορά

Τις αλλαγές αυτές στις τραπεζικές πρακτικές στην Ελλάδα φέρνει η εφαρμογή κοινοτικής οδηγίας η οποία έχει ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία και καθορίζει για πρώτη φορά το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο για τα στεγαστικά δάνεια ανεξαρτήτως σκοπού και είδους εξασφάλισης, προσωπικά με εξασφάλιση ακινήτου αλλά και πράσινα δάνεια κατοικίας και εξοικονόμησης ενέργειας με εξασφάλιση ακινήτου ή με εγγύηση μετρητών (cash collateral).

Η έκρηξη του δανεισμού τα χρόνια προ κρίσης και οι δυσμενείς επιπτώσεις για χιλιάδες δανειολήπτες στεγαστικών δανείων στις χώρες που βρέθηκαν στη δίνη της, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, κάνουν αναγκαία την υιοθέτηση μιας σειράς πρακτικών ώστε να προλαμβάνονται στο μέλλον οι κίνδυνοι στους οποίους είναι εκτεθειμένοι καταναλωτές και τράπεζες από τα κόκκινα δάνεια, κάτι που δεν έγινε στο παρελθόν, με αποτέλεσμα σήμερα χιλιάδες κατοικίες να είναι ένα βήμα πριν από τον πλειστηριασμό, φέρνοντας σε απόγνωση τους δανειολήπτες που δεν μπορούν να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, αλλά και στις τράπεζες που αντιμετωπίζουν τον εφιάλτη των μη εξυπηρετούμενων δανείων με κινδύνους στην κεφαλαιακή τους επάρκεια.

Το νομικό πλαίσιο που καλούνται να εφαρμόσουν οι τράπεζες προβλέπει για μεν τον καταναλωτή και υποψήφιο δανειολήπτη υψηλή προστασία μέσω της διαφανούς και διεξοδικής προσυμβατικής πληροφόρησης, για δε τις τράπεζες πιο υπεύθυνη δανειοδότηση καθώς η πιστοληπτική ικανότητα του δανειολήπτη θα διερευνάται σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο δανεισμός του να γίνεται με βάση τις πραγματικές δυνατότητές του, ακόμα και με σενάριο γι’ αυτή στο απώτερο μέλλον.

Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, οι νέοι κανόνες στην ουσία καθιστούν την τράπεζα συνυπεύθυνη στον κίνδυνο και υπόλογη σε περίπτωση που βρεθεί να παραπληροφορεί τον καταναλωτή.

Αναλυτική πληροφόρηση

Πλέον οι υποψήφιοι δανειολήπτες θα μπορούν να έχουν πληροφόρηση με τυποποιημένο τρόπο για όλες τις τράπεζες μέσω ειδικών εντύπων, τα οποία θα δίνονται σε προκαθορισμένα στάδια των διαδικασιών πριν από τη σύναψη της δανειακής σύμβασης. Οι τράπεζες είναι πλέον υποχρεωμένες να ενημερώνουν τον δανειολήπτη για τη Συνολική Ετήσια Πραγματική Επιβάρυνση (ΣΕΠΠΕ). Μάλιστα στο στάδιο της προσφοράς η τράπεζα είναι υποχρεωμένη, εγγράφως, να δίνει τις όποιες πληροφορίες με τα βασικά χαρακτηριστικά του δανείου και να παρέχει επίσης ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του συνολικού ποσού και του κόστους δανεισμού. Ειδικότερα, για τη ΣΕΠΠΕ θα πρέπει να υπάρχει ένα βασικό και ένα δυσμενές σενάριο με την υψηλότερη τιμή επιτοκίου αναφοράς 20ετίας, για τα οποία θα ενημερώνεται ο ενδιαφερόμενος. Λαμβάνοντας αυτά εγγράφως, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να συγκρίνουν πριν αποφασίσουν από ποια τράπεζα θα πάρουν το δάνειο τους.

Παράλληλα οι τράπεζες είναι πλέον υποχρεωμένες να πραγματοποιούν ουσιαστικό έλεγχο των πελατών τους, αξιολογώντας την πιστοληπτική ικανότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης και το πραγματικό εισόδημα του πελάτη τους. Πλέον το σύνολο του δανεισμού αποτελεί βασικό κριτήριο, όπως και η εισοδηματική προοπτική με βάση το επάγγελμά του. Η εικόνα του δανειολήπτη δεν θα είναι για τις τράπεζες αυτή της στιγμής της αίτησης για δάνειο, αλλά θα προκύπτει από μελέτη που θα λαμβάνει υπόψη ακόμα και πιθανούς κινδύνους απώλειας εισοδημάτων σε βάθος χρόνου. Τη μελέτη αυτή θα κάνουν πιστοποιημένοι υπάλληλοι και για τον λόγο αυτόν έως τον Μάρτιο του 2019 οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν πιστοποιήσει τα στελέχη τους που θα ασχολούνται με τα στεγαστικά δάνεια.